İstenmeyen gebeliklerden acil durumlarda korunmak için kullanılan yöntem halk arasında ertesi gün hapı olarak tanımlanıyor. Kullanımında geç kalınmaması şartıyla yüksek koruyuculuk oranları sunan ertesi gün hapının sürekli olarak kullanıma uygun olmadığının ve sadece acil durumlarda kullanılabileceğinin ise unutulmaması gerekiyor.
Konular
İstenmeyen gebeliklerden acil durumlarda korunmak için kullanılan yöntem halk arasında ertesi gün hapı olarak tanımlanıyor. Kullanımında geç kalınmaması şartıyla yüksek koruyuculuk oranları sunan ertesi gün hapının sürekli olarak kullanıma uygun olmadığının ve sadece acil durumlarda kullanılabileceğinin ise unutulmaması gerekiyor. Genellikle güvenli olan bu yöntemde hapın cinsel birleşme sonrası ilk 24 saat içinde alınması önem taşıyor.
Acil bir gebelikten korunma yöntemidir. Ağız yoluyla tablet olarak alınır. Ertesi gün hapları sürekli kullanım için tasarlanmamışlardır. Bu nedenle hatırlanması gereken en önemli husus; bu tarz ilaçlar sadece acil ve erken bir şekilde gebeliğin önlenmesi için kullanılmalıdır. İçeriğinde yer alan yüksek düzeyde progesteron hormonu, kadın yumurtasının erkek üreme hücresi sperm tarafından döllenme ihtimalini azaltarak döllenen yumurtanın rahim içine tutunmasını engeller.
Acil gebelik önleme, cinsel yakınlaşmadan sonra gerekli önlemlerin alınmasını gerektiren, istenmeyen gebeliği önlemeye yönelik bir seçenektir. Acil durumlarda bir kadının ivedilikle aldığı bir önlemdir. Önlemler ne kadar erken uygulanırsa; istenmeyen gebeliği önlemede etkisi o kadar fazla olacaktır.
Hormon içeren ertesi gün hapları yumurtlamayı engeller ya da döllenmiş yumurtanın rahime yerleşmesine engel olarak gebeliğin gelişmesini önler.
Ertesi gün hapları doğum kontrol haplarının aksine düzenli kullanım gerektirmez. İstenmeyen gebelik durumunda cinsel ilişki sonrası 1 ya da 2 doz alınması yeterlidir. Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrası ne kadar çabuk kullanılırsa, istenmeyen gebeliği önlemede başarı düzeyi o kadar fazladır. Ertesi gün hapı cinsel ilişkiden sonraki ilk 3 gün içinde kullanılmalıdır. En ideali ilk 12 saat içinde kullanılmalıdır.
Eczanelerde reçetesiz olarak satılabilen ve yüksek progesteron hormonu içerikli ertesi gün hapları çoğunlukla güvenlidir. Bulantı, mide ağrısı, baş ağrısı, yorgunluk, göğüslerde hassasiyet yapabilir. Lekelenme tarzı kanama, bir sonraki adetin birkaç gün önce veya birkaç gün sonra gecikmesine yol açabilir. Eğer ertesi gün hapının alımını takiben 3-5 haftalık süre içinde adet gecikmesi, şiddetli karın ağrısı olursa acilen bir kadın-doğum uzmanı ile görüşüp, gebelik veya dış gebelik olup olmadığının kontrol edilmesi gerekir. Acil kontrasepsiyon (korunma) yöntemi olarak düşünülmesi gereken bu ilaçlar, gebeliği kesin olarak engellemediği için doğum kontrol yöntemi olarak kabul görmez.
Ancak doğum kontrol yöntemi yerine düzenli olarak kullanılması yan etkileri yol açabilmektedir. Bu nedenle uzun süreli kullanımları kesinlikle önerilmez. Kullanım öncesi ilaç prospektüsünün dikkatlice okunarak ya da satın alınan eczaneye danışarak kullanılması önerilmektedir. Bununla birlikte ertesi gün haplarının cinsel hastalıklara karşı da koruma sağlamadığı unutulmamalı, özellikle aktif cinsel hayata sahip kişilerin diğer doğum kontrol yöntemlerini tercih etmesi önem taşımaktadır. Sağlıklı bir yaşam için ertesi gün hapı kullanımı zaruri durumlarda en fazla ayda 1 doz olarak sınırlandırılmalıdır.
Toplumda ismi itibariyle ertesi gün hapları cinsel ilişkiden sonraki gün alınıyor zannedilse de istenmeyen gebelik durumlarında cinsel ilişkiden sonra ne kadar erken alınırsa koruyuculuğu o kadar yüksektir. Cinsel ilişki sonrası ilk 24 saatte alındığında ertesi gün hapı gebeliği önlemede %98 etkinliğe sahiptir. Bu oran ilk 48 saatte alındığında %75 ‘e geriler.