Konular
Kişinin sosyal yaşamını oldukça olumsuz bir şekilde etkileyen, kendisinin ya da gördüklerinin döndüğünü hissetmesine neden olan vertigo nedir?
Kişilerde sıklıkla bulantı, kusma ve denge bozukluğu gibi durumların yaşanmasına neden olan vertigo genellikle baş dönmesi olarak adlandırılmaktadır. Fakat her baş dönmesi vertigo ile karıştırılmamalıdır. Vertigo rahatsızlığında kişinin yaşadığı ataklar belli belirsiz olabileceği gibi, kişinin günlük işlerini yapmasına ve sosyal yaşantısını idame ettirmesine engel olacak kadar şiddetlide olabilir.
Vertigo tanısında ilk yapılması gereken şey, yaşanılan hissiyatın hastaya tarif ettirilmesidir. Ardından, temel nedeni bulmak için merkezi sinir sistemi ve iç kulakla ilgili testleri yapılmalıdr. Beyne yetersiz kan akışından şüpheleniliyorsa Doppler ultrason, BT anjiyografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) ya da kateter anjiyografi kullanılabilir. Bu aşamadan sonra tedavi tanıya göre belirlenecektir.
Özellikle, beyin, beyin sapı ve beyincikten kaynaklanan baş dönmelerinin incelendiği vertigo, merkezi sinir sistemi sorunlarından kaynaklanır. Baş dönmesi (vertigo), inme, tümör, damar anevrizması, migren, kanama, MS (multipl skleroz) gibi yukarıda bahsedilen organlarda oluşabilecek hastalıkların bir belirtisi olarak görülebilir. Hastanın tıbbi öyküsü ve fizik muayenesinden sonra vertigonun tipi tespit edilebilir.
Bu vertigo çeşidi, iç kulak veya orta kulakta bulunan denge merkezine bağlı olarak kendini gösteren denge kaybı olarak tanımlanır. Bu çeşit vertigoda, özellikle iç kulak ve denge siniri kaynaklı baş dönmeleri inceleme altına alınmaktadır. Periferik vertigo rahatsızlığı santral baş dönmelerine nazaran daha yaygın olarak rastlanan bir sağlık problemidir. Periferik vertigonun kişilerde kendini gösterme nedenleri arasında boyun ağrıları gibi kas iskelet sisteminde yaşanan sağlık problemleri, hipotiroidi, hipertiroidi ya da hipoglisemi gibi metabolik hastalıklar yer almaktadır.
Vertigo, esas olarak merkezi sinir sistemi ve iç kulak rahatsızlıklarından kaynaklanır. Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV), vertigonun en yaygın türüdür. Bu tip vertigoda, genellikle baş hareketinin eşlik ettiği, 15 saniye ya da birkaç dakika süren şiddetli baş dönmesi gözlemlenir. Başınızı öne arkaya sallamaktan veya yatakta ters dönmekten kaynaklanabilir. Genellikle yaşlılarda görülür. Solunum yolu hastalıkları ve baş bölgesine kan akışının azalması bu duruma neden olabilir. Araştırma sonuçları rahatsız edici olsa da BPPV iyi huylu bir hastalıktır. Genellikle tedavi gerektirmez.
Vertigo, labirentit ve vestibüler nörit adı verilen iç kulak iltihabının sonucu meydana gelebilir. Patojen genellikle bir virüstür. En yaygın patojenler grip, kızamık, kızamıkçık, uçuk, kabakulak, çocuk felci, hepatit ve EBV virüsüdür. Baş dönmesine işitme kaybı eşlik edebilir.
Vertigo rahatsızlığının görüldüğü bir başka hastalık da Meniere hastalığıdır. Meniere hastalığı vertigo semptomlarına ek olarak kulak çınlaması ve işitme kaybına da neden olabilir. Meniere hastalığı başlangıç ve remisyon şeklinde gelişir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte kafa travması, virüsler, genetik ve alerji nedenler arasındadır.
Akustik nöroma, iç kulağın sinir dokusunun bir tümörüdür. Vertigo ile birlikte kulak çınlaması ve işitme kaybı meydana gelir.
Serebrovasküler tıkanıklık ya da beyin kanaması da vertigoya neden olabilir.
Vertigo semptomlarının görüldüğü başka bir hastalık da multipl sklerozdur (MS).
Vertigo, kafa travması ve boyun yaralanmasından sonra ortaya çıkabilir.
Diyabet, hipoglisemi, anksiyete ve panik bozukluğu baş dönmesinin diğer nedenleridir.
Vertigo nedir?
Vertigo tedavisi altta yatan hastalığa değişik tedavi yöntemlerine göre yapılır. Orta kulak enfeksiyonu varsa antibiyotik kullanılır. Kulak enfeksiyonu iyileşmezse ameliyat gerekebilir.
Meniere hastalığından dolayı yaşanan vertigo rahatsızlığında, hastalara tuzsuz bir diyet ve idrar söktürücü ilaçlar verilir.
Benign paroksismal pozisyonel vertigoda (BPPV), hastalık haftalar veya aylar içinde kendi kendine düzelir. Bu durumda doktor hasta için bazı pozisyonlandırma işlemleri yapabilir. İyileşmeyen hastalar iç kulak ameliyatı düşünülebilir. BPPV’li hastalar ani baş hareketlerinden kaçınmalı, iyi dinlenmeli ve bol sıvı içmelidir. Yüksekte çalışmaktan ve tehlikeli aletler kullanmaktan kaçınmalıdırlar.
Fizik tedavi de vertigo tedavisinde kullanılır. Vertigo tedavisi sırasında kafein, tütün ve alkolden uzak durun.
Vertigo nedir?
Vertigolu kişilerde en önemli faktör uyku düzenidir. Özellikle düzensiz uyku, kişinin yeterince dinlenememesine neden olabilir. Bu durum başta baş dönmesi olmak üzere birçok hastalığa neden olabilir. Bu nedenle uyku kesinlikle düzene oturtturulmalıdır.
Ayrıca stresten uzak durmak da vertigo hastalarının dikkat etmesi gereken bir diğer konudur. Mümkün olduğunca stresli faktörlerden uzak durmalısınız çünkü aşırı stres bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyebilir.
Güçlü bir bağışıklık sistemi, vücudun hastalıklara karşı dirençli olduğu anlamına gelir. Bu nedenle sağlıklı ve taze beslenmeye özen gösterilmeli, yağlı, tuzlu ve işlenmiş gıdalardan uzak durulmalıdır. Gerekli seviyelerde vitamin ve mineral değerlerinin bulunması da bu aşamada yardımcı olabilecek bir diğer faktördür.
Vertigo tedavisi sonrası yorucu egzersizlerden ve ani hareketlerden kaçınılmalıdır.
Bu süreçte bol bol sıvı tüketilmeli, kafein içerikli yiyecek ve içeceklerden olabildiğince uzak durulmalıdır.
Sigara içmeyi bırakmak da rahatsızlığın yarattığı olumsuz durumları en aza indirecektir.
