Konular
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli, masa başı çalışanları tehdit eden 6 hastalık hakkında önemli uyarılarda bulundu.
Her gün bilgisayar kullanmak, akıllı telefonlarla mesajlaşmak, ağırlık kaldırmak gibi yaptığımız şeyler el, kol ve omuz dokularımızda yıpranmalara neden olur. Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli, genellikle vücudumuzun kas aşınmasını onarabildiğini belirterek, “Ancak sık tekrarlayan hareketler nedeniyle aşınma oranı çok fazla artarsa veya iyileşme tepkisi azalırsa tıpkı kumaşın eskimesi gibi doku bütünlüğü bozulacaktır. Bozulan dokulara göre de vücuttaki hastalıklar şekilleniyor. En önemlisi de bu hastalıkların hepsi birbiriyle ilişkili oluyor, genelde biri başladığında diğer hastalıklarda de onu takip ediyor” diyor. Peki, günümüzde masa başı çalışanları tehdit eden 6 hastalık nedir?
Çalışma ortamında bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihazları kullanırken uzun süre hareketsizlik veya tekrarlayan kompülsif egzersiz; omuz, dirsek veya bileklerden geçen sinirlerin sıkışmasına neden olabilir. Uzun süre aynı pozisyonda kalmak sinirlerin geçtiği geçide yapışmasına, tekrarlanan hareketler ise bağlı sinirlerin yıpranmasına neden olur. Sıkışan sinirler ağrı, uyuşukluk ve güç kaybı gösterir.
Nasıl Geçer: Semptomlar başlangıçta cerrahi olmayan yöntemlerle giderilebilse de zamanla kas atrofisi kronikleşecek ve kalıcı hasara yol açabilecektir. İlaç, splintleme, egzersiz, enjeksiyon veya fizik tedavi yoluyla başarılı sonuçlar elde edilebilir. Tedaviye yanıt vermeyen hastalarda cerrahi gevşetme uygundur.
Tendinit; el ve kol kaslarımızı hareket ettiren ve bu liflerin kemiklere tutunduğu “tendon” adı verilen liflerin iltihaplanması olarak tanımlanır. Günümüzde bu iltihabın en yaygın nedeni, el ve kol kaslarının sürekli kasılması, örneğin akıllı telefonları sık sık elimizde tutmamız veya bu kasların bilgisayarda yazı yazmak gibi sürekli aynı görevi tekrar etmesidir. Sürekli ve tekrarlayan yükler de kas liflerinde görünmez yırtılmalara neden olabilir. Profesör Doktor Arel Gereli, bu yırtıkların zamanla tendonların kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olabileceğine dikkat çekerek, “Tendinit özellikle sabahları ellerde ve kollarda ağrı olarak kendini gösteriyor. Yavaş ilerleyen bir hastalık olmasına rağmen hastanın yaşamında olumsuz etki gösterebiliyor.
Nasıl Geçer: Tendinit genellikle sıcak ve soğuk kompres, fizik tedavi, dinlenme ve ağrı kesici gibi cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak ilaca dirençli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Uzun süreli tendinit sonrası ellerimize hareket veren kas liflerinin kalınlaşarak içinden geçtikleri kanallara takılmasıdır. Parmak sıkışması, kilitlenme ve ağrı şeklinde kendini gösterir. Tetik parmaklar genellikle uzun yıllar bilgisayarlarda ve akıllı telefonlarda aynı eylemleri gerçekleştiren parmaklarda görülür.
Nasıl Geçer: Aşırı bilgisayar ve akıllı telefon kullanımının kısıtlanması ve ilaç tedavisi ile iyileşme sağlanmaktadır. Fakat tedaviye direnç durumunda kanala sıkışan tendonları gevşetme ameliyatı ile kesin çözüm sağlanmaktadır.
Tüm eklemlerimiz, kıkırdak adı verilen ve harekete yardımcı olan bir yüzey kaplamasından oluşur. Kıkırdak ince yapısına rağmen aslında çok dirençli bir dokudur. Ancak, bir kez yaralandığında kendini iyileştirme yeteneği sınırlıdır. Bilgisayar ve akıllı telefon kullanırken aşırı ve tekrarlayan parmak hareketleri, eklem kıkırdağının yıllar içinde yıpranmasına ve alttaki kemiklerin açığa çıkmasına neden olabilir. Kireçlenme; kemik sürtünmesi, eklem ağrısına neden olur ve sonunda parmakların bükük bir şekilde görünmesine neden olur.
Nasıl Geçer: Bilgisayar ve akıllı telefon kullanımının düzenlenmesi, fizik tedavi ve ilaç kullanımına yanıt vermeyen hastalarda ağrıyı gidermek için ilgili eklemlerin cerrahi olarak dondurulması gerekebilir.
Uzun süre bilgisayar veya akıllı telefon kullanmak gibi ellerimizi sürekli hareket etmeye zorlamak, eklemlerin sertleşmesine ve onları birbirine bağlayan bağların burkulmaya devam etmesine neden olabilir. Bu kronik burkulmalar esneklik kaybına, sınırlı eklem hareketine ve zamanla ağrıya neden olabilir. Zorlayıcı hareketler yapmaya devam ederseniz eklemlerde kistler oluşabilir. Kistler parmak hareketlerinde ağrı ve sabah tutukluğu ile kendini gösterir.
Nasıl Geçer: Zorlayıcı hareketlerden kaçınmak ve ilaç tedavisi rahatsızlığın giderilmesinde faydalı oluyor, ancak iyileşme uzun sürmektedir.
Omuz kasları; kolları hareket ettiren ve omuz eklemlerini yerinde tutan kas gruplarını oluşturur. Gün içinde ofise dönüşen bir evde temizlik yapmak veya eşya kaldırmak gibi tekrarlayan hareketlerimiz bu kasları zorlayabilir. Zamanla kaslar kemiklerle olan bağlantılarından uzaklaşacaktır. Kemiğin tutunma noktasındaki yırtık nedeniyle vücudumuzun bu yırtıkları iyileştirme yeteneği sınırlıdır. Yeterince iyileşmeyen yırtık omuz içinde kronik bir yara gibi devamlı ağrımaya ve hareketi de bozarak gündelik hareketi bozarak günlük aktiviteleri kısıtlamaya neden olur. Daha da kötüsü, aktif kullanım devam ettikçe omuz kaslarındaki yırtıklar daha da büyür.
Nasıl Geçer: Omuz kas yırtıklarında çok açık ve ağrılı bir yırtık yoksa her zaman önce ameliyatsız yöntemler uygulanır. Hastaların büyük çoğunluğu bu şekilde rahatsızlıklarından kurtulmaktadır. Ancak tam kas yırtılması olan veya ameliyatsız yöntemlerle giderilemeyen hastalarda yırtığın onarılması için ameliyat önerilir.